วันนี้เรามีโอกาสมาเยี่ยมชม home office ของพี่โหน่ง คุณชาตรี ลดาลลิตสกุล ผู้ก่อตั้งต้นศิลป์ สตูดิโอ ที่อยู่บ้านใกล้เรือนเคียงกับอาศรมศิลป์ พี่โหน่งเป็นอีกผู้ร่วมออกแบบโครงการสัปปายะสภาสถานร่วมกับอาศรมศิลป์ แม้จะมีเวลาไม่มากในการสำรวจและเยี่ยมชมต้นศิลป์ สตูดิโอ แต่ก็ได้ข้อคิดดีๆ จากพี่โหน่งกลับมาทำงานมากมาย
ผังของบ้านจะมีลักษณะคล้ายกับตัวยู มีชานตรงกลางเปิดโล่งเชื่อมต่อพื้นที่ทั้งสองฝั่งไว้ด้วยกัน ที่ชานตรงกลางก็จะเป็นช่องเปิดรับลมธรรมชาติเข้าสู่บ้าน เพราะทางหน้าบ้านเป็นทิศใต้ซึ่งจะมีลมพัดผ่านตลอด สแปนเสามีขนาดกว้างถึง 10 เมตร ทางด้านหน้าของชานจะมีบ่อน้ำเล็กๆ เป็นความตั้งใจของพี่โหน่งที่อยากให้ลมที่พัดเข้าสู่บ้านนำความชื้นจากบ่อน้ำเข้ามาด้วย ซึ่งจะทำให้ลมเย็นขึ้น
เมื่อมองจากรูปที่สอง พื้นที่ด้านซ้ายจะเป็นห้องนั่งเล่นและครัว พื้นที่ด้านขวาจะเป็นห้องเรียนดนตรีซึ่งภรรยาของพี่โหน่งเป็นครูสอนดนตรี
ด้านบนของชานจะเป็นห้องทำงานของพี่โหน่ง ซึ่งผนังแนวยาวเป็นกระจกทั้งสองฝั่งเพื่อเชื่อมโยงกับธรรมชาติสีเขียวภายนอก ซึ่งด้านหน้าเป็นต้นยูงทองที่พี่โหน่งตั้งใจปลูกไว้ตั้งแต่ตอนสร้างบ้านเพื่อให้ร่มเงาแก่บ้านจากการแผ่กิ่งก้านของมัน ส่วนต้นไม้ด้านหลังเป็นของหมู่บ้านที่ทำสวนย่อมและปลูกต้นไม้ไว้
ซึ่งผนังกระจกด้านหลังสามารถเปิดปิดเพื่อรับลมธรรมชาติได้ ซึ่งทั้งหมดทั้งปวงก็เพื่อลดความตึงเครียดระหว่างทำงาน ส่วนด้านบน(ชั้น 3) ก็เป็นพื้นที่ทำงานศิลปะซึ่งผนังแนวยาวจะเปิดปิดได้เพื่อรับลมธรรมชาติและรับแสงแดดที่ส่องเข้ามาในบ้าน
ความเป็น tropical ของบ้านหลังนี้ได้รับแรงบันดาลใจมาจากบ้านพื้นถิ่นทางภาคเหนือที่พี่โหน่งเติบโตขึ้นมา จึงมีการนำเอากลิ่นอายจากบ้านเก่า เช่น ใต้ถุนจากบ้านเก่าที่ใช้วางเครื่องมือทำการเกษตรก็เปลี่ยนมาเป็น common area ในบ้าน เป็นที่นั่งเล่นและรับลมธรรมชาติ
Lecture จากพี่โหน่ง
Tropical เราจะได้ออกแบบสถาปัตยกรรมประเภทนี้ หัวใจของ Tropical คือ spiritual จิตของมัน เราเรียนรู้แต่กระบวนท่าไม่ใช่เคล็ดวิชา
สุนทรียศาสตร์ เครื่องมือประโยชน์นิยมไม่สามารถจับได้ แต่มันเป็น spiritual
Gray space in architecture พื้นที่สีเทาป้องกันภายในอีกช้น เปิดรับอิทธิพลภายนอกจากธรรมชาติ connect เชื่อมโยงข้างนอกกับธรรมชาติ(รับพลังดี)
Bawa Conceptual space ที่เป็นพื้นที่สีเทา gray scaleคือ สวรรค์ การเบลอขอบเขตของ space สิ่งที่อยู่ข้างนอกและในเกิดเป็นนามธรรมด้วยซึ่งหัวใจของมันไม่ใช่การปิด-เปิด
ภาษาสถาปัตยกรรม สิ่งที่สถาปัตยกรรมพูดกับเเรา เช่น จุดเรียงต่อกันเป็นเส้น conceptual ของเส้น เกิดนามธรรม เช่น เสื่อปูสนามหญ้า เป็น conceptual space เชื่อมโยงกับภายนอก ความสูงของ volume ด้านสูงจะไม่ค่อยชัดเจน เทาอ่อนพอตั้งเสา 4 ต้นขึ้นมาก็จะเริ่มเป็นเทาเข้มคือขอบเขตเริ่มชัดเจนขึ้น จนกระทั้งใส่หลังคาก็จะเป็นเทาเข้มขึ้นไปอีก ขอบเขตก็จะชัดขึ้นตาม
เรียนรู้ space ของญี่ปุ่นที่มีชื่อว่า เอ็น
จุดอ่อนของคนไทยคือ ไม่เก่ง global พอที่จะจูนกับความเป็นไทยได้ เราต้องทำให้รูปร่างสมัยใหม่แต่ให้จิตเป็นของเรา
ถ้าทำแต่ Part ที่เป็นของเรา เราจะไม่ชนะ ใช้ know how แต่ spiritual เป็นของเรา จิต คือจิตที่เป็นนามธรรม
การออกแบบมี 2 หัวข้อใหญ่
1. เนื้อหา - การอธิบายไป มีที่มาที่ไป
2. พลัง - (จิต) ต้องรับรู้ผ่านพลัง ต้องการการอธิบายนิดนึง
การใช้ไม้จะต่างกัน
วัสดุ ไม้ - สัจจะวัสดุ
คอนกรีต - สัจจะนิยมของยุคสมัย
โมเสส
function - วิถีชีวิตที่ชัดเจน
Design question -
1. ทำอะไร
2. เข้าไปแล้วออกมาเค้าจะเป็นยังไง เปลี่ยนไปยังไง
3. จะอวดยังไง แนวคิดคืออะไร
4. ภาษาของมันคืออะไร
Design process
1. การวิเคราะห์
2. ตั้งเป้าหมาย
3. แนวคิด แนวทางในการออกแบบ
4. ภาษาทางสถาปัตยกรรม
การออกแบบ phrase ความสงบ ไม่ได้ออกแบบพื้นที่ให้สงบแต่ออกแบบ "ความงามของความสงบ" คำตอบความงามของคุณใช้อัตตาได้ และถ้าเข้าใจชีวิต ถือว่าดี จับด้วยสุนทรียศาสตร์จะละเอียด นำเขาไปพบกับความงาม
unity การใช้สอย สภาพจิตใจ เป็นหนทางให้ spiritual เปิดตัว synchonize เข้าไป, เกิดเพราะอะไร
สุนทรียศาสตร์มีระดับของมัน อยู่ในไอเดียที่ทำให้น่าสนใจถึงขั้นไปอธิบายความจริงของชีวิตได้ จะเพิ่มความน่าสนใจ
สุนทรียศาสตร์ของญี่ปุ่น - ความถูกต้องจัดอันดับต่ำสุด
ความน่าสนใจ
ความจริงจะอยู่เหนือความน่าสนใจ
ความงามอยู่เหนือความจริง
ศิลปินญุี่ปุ่นจะแสวงหาสิ่งหนึ่งที่เรียกว่าจ็อกหรือบริสุทธิ์ การยอมรับความจริงของชีวิต Jew
รุ่งอรุณ
- ใครคือเจ้าบ้าน ใครคือแขกบ้าง
- จิตวิญญาณที่จะบอกคนอื่น
- ห้องรับแขก เราจะอวดอะไรให้เค้าเห็นอะไร ให้เค้าร่วมคิดร่วมสร้างอะไร
- function ที่ใช้งาน วัสดุไม้ สะพานไม้, จิตวิญญาณ ปรัชญาแนวคิด บอกหมด
- Degree ที่จะทำ ต้องใช่ก่อนผิวเผิน หรือถึงแกน ให้ความสนใจบางเรื่องมากเป็นพิเศษ เช่น ความสัมพันธ์กับธรรมชาติเปลี่ยนให้ใช่ยิ่งขึ้นเพราะอะไร ได้รับลมก็ต้องได้รับละออกฝนด้วย
